26 Nisan 2014 Cumartesi

"Ballot box reports without seal" argument is a Conspiracy Theory without a Conspiracy

Since some people refuse to bury the "ballot box reports without official seal" argument we must ask them ask how a voting fraud could have been committed this way, and who might be responsible for it. I mean, who were these conspirators that rendered these reports to be without official seals, and how did they achieve voting fraud? Since I worked as a ballot box committee member on 30 March Turkish local elections, I find it hard to believe that so many ballot box committees would forget or deliberately refrain (for Ankara, 2908 ballot boxes out of 12235) placing the seals on the result reports. Why would they do so? Or if they were not the ones behind this voting fraud, did someone else (people working for the AK Party) carry out the fraud at the election council level? Regardless of how we look at this question, we are bound to hit the Occam's Razor principle at every level. 

Let me introduce the First Occam's Razor that this conspiracy theory bumps into. According to the regulations, the committee chairman and another member are government employees. Since the ballot boxes were mostly located at classes of public schools, many of these government employees working as ballot box committee members were teachers. I have checked the signatures under several reports, and it is easy to see that indeed teachers working at a public school were mostly assigned to ballot boxes at those schools. My ballot box was located at a school that had primary and secondary branches and indeed many teachers of that school were on duty at several ballot boxes. The chairman of my ballot box was however a teacher from the nearby high school. One reason teachers are more likely to serve at the ballot boxes is that schools were on holiday the day after the election, hence the teachers were not required to go to work that day. 

All members of the ballot box committee are paid by the Higher Election Council for their efforts. The regular members are paid about 65-70TL, whereas the government employees are paid higher amounts, because they receive training. The government employee who is not the chairperson is paid about 150TL because they attend a one day course, so they "work" for two days. The chairman is however paid about 300TL, because they receive even further training. Teachers working at public schools are always complaining about their low salaries, hence teachers are more likely to ask for a ballot box committee assignment. 

The First Occam's Razor is this: If the AK Party had planned to commit voting fraud on massive scale, the first thing it would attempt would be to have their sympathizers appointed as the government employee members of the ballot box committees, especially the chairpersons. But, government employees must first ask for an appointment as ballot box committee members. We do not have any numbers as to how many government employees volunteered for this assignment and how many of them were rejected, but we certainly do know that this did not become an issue at all. If the requests of thousands of government employees to serve at ballot box committees had been rejected, we would certainly have heard about it in all the news. Since this did not become an issue, we can conclude that the AK Party did not attempt to have its sympathisers from among government members appointed as ballot box members

The point I have made with respect to teachers have further aspects supporting this argument. The appointments of public teachers has a well known, closely monitored and highly contested procedures. Turkey has about 800 thousand public teachers and they all would like to work at schools that are closest to their homes. It is very difficult to get appointed to a public school in major cities, especially Ankara, because so many teachers would like to live there, or already live there. Hence, there are long waiting times to be appointed to a school in Ankara. As teachers prefer to work at schools that are close to where they live, we may conclude that the political preferences of the teachers closely track the general political preferences of people living in that locality.

This brings us to the Second Occam's Razor. In Ankara, we may conclude that a sizable portion of government employees in the ballot box committees consisted of teachers working at the school that the ballot box was located, and most of these teachers lived nearby. In Cankaya and Yenimahalle, where CHP won the election by large margins, we may then conclude that most of these teachers were CHP voters. In any case, since CHP received about 44% of the votes in Ankara, it would not be far from truth if we concluded that out of the 24470 government employee members of all ballot boxes in Ankara, about 44% of them, or an even higher ratio of them were CHP voters. How could voting fraud could be committed under the watchful eyes of more than 10 thousand ballot box committee members, selected from among the government employees? Remember, I have not even gotten started on members of the ballot box committees directly representing  CHP!


Now, I move on to the members of the ballot box committees representing the political parties. According to the law, the five parties who had received the highest share of the votes in the last general election are entitled to have a member at each ballot box. This means, AK Party, CHP and MHP were each entitled to have a committee member directly taking part in the administration of voting, and then counting at each ballot box. Other than these three, two more parties were entitled to have members, but since I don't remember at the moment which party was the fourth and which was the fifth, we can say they did not bother with this at all. At my ballot box, MHP gave the name of a person to the election council as their representative member of the committee, but that person did not show up at 7AM on election day. So he missed the chance to be part of the fun, and we carried on without him:) 

The Third Occam's Razor is that the voting fraud argument automatically assumes all AK Party members to be part of that fraud. Since I was a ballot box committee member representing the AK Party, I can safely say this is completely and utterly wrong! :) Well, you may not believe me, and you may think I was part of that conspiracy, but were all people, every 12235 of them, who represented the AK Party at the ballot boxes throughout Ankara part of that conspiracy? It would be enough to have a single AK Party representative to have conscience and come forward to expose this massive fraud. Since not a single AK Party representative, out of 12235 people, have come forward and exposed this fraud, we can conclude there was no conspiracy at all.  

Those statisticians treating the ballot box reports (tutanak) as statistical data are missing the whole point. All of these reports were prepared and then signed by real people. They all have their names, addresses and Turkish ID numbers on record. As I have argued above, thousands of CHP sympathisers were appointed to work as ballot box committee members and chairpersons from among government employees. Furthermore, CHP had the right to have a person representing it at every ballot box. Besides the committee members, there were thousands of observers (musahit or gozetmen in Turkish) under whose watchful eyes everything happened. How could all these people come together and become part of a voting fraud scheme that involves preparing reports that does not carry the official seal? I don't understand. This is an allegation that simply aims to cast a doubt on the integrity of the election without specifically explaining how such a fraud could have been committed. If they are arguing that some reports do not carry the official seal, this might mean several things:

1. There were copies of the report carrying the official seal, carrying the correct results, but after the ballot box committee delivered the 2 copies of the report to the election council, they were changed there, the parties' votes were either increased or decreased. If such a fraud had been committed, it would have been much easier to produce the copy of the report in CHP's or Ankaranın Oyları's possession, and show that the two copies are different. No such allegation has so far been made. 

In any case, if the AKP carried out massive voting fraud with the cooperation of security forces and election councils at county and province level, the official seals of the ballot box committees are not destroyed or kept somewhere else; along with all the ballots, used, not used, valid, invalid, all of them, all the envelopes, and all other documents, the official seals and the Yes stamps, every document used in the election is placed in pouches, and delivered to the election councils alongside the ballot box result reports. If a massive-scale voting fraud was committed on the election night or the day after the election at election council level, they already had the official seals in their possession. Why wouldn't they use the seals on the forged reports? By the way, all election councils at county and province level have members from opposition parties. So we are talking about fraud that involves so many CHP and MHP representatives. And in Ankara, populous districts such as Cankaya, Kecioren and Yenimahalle had more than one county election council. At every county, ballot boxes numbered 1001 through 1xxx were under the jurisdiction of the first election council of that county, ballot boxes numbered 2001 through 2xxx were under the jurisdiction of the second election council of that county and so on. Cankaya had 4 county election councils and Yenimahalle had 3, each one having one judge, two government employees, and members from 4 major political parties each.

2. The committee stamped some reports but did not stamp others. I don't understand why a committee would make such an error or deliberately do such a thing. These reports are official documents and once the committee members give some copies away, those copies get out of their control. The committee members are real people, their names, addresses, Turkish citizen IDs are in record, their signatures are on every report for that ballot box. If the committee members are going to commit fraud, what difference would it make to issue reports carrying seals to say, CHP, MHP and several other parties, and give reports without seals to the election council that differ from those in the political parties' possession? This would be the dumbest voting fraud attempt ever committed.

3. The committee did not stamp any reports at all. Then, I would ask why didn't anyone, including the committe members and election monitors, object to this? 

If there had been any voting fraud at all, it would manifest itself as a difference in the respective votes of the political parties as recorded in one of the copies of the reports in the political parties' possession and the copy of the report delivered to the election council and used in calculating the tallies. It would have been sufficient for either CHP or Ankaranin Oylari to show us a single report carrying the official seal and the signatures of the ballot box committee, where CHP's vote is recorded as, say, 101, but the copy at the election council states it is 100, or where AKP's vote is recorded as 99, but the copy at the election council states it is 100. So far, neither the CHP nor the independent group Ankaranin Oylari has come up with a single example of such a deviation.

As I have explained in great detail in a previous blog post, the whole "Ballot box reports without seal" argument is based on scanned images of reports as provided by the election councils and published at oyumucaldirtmam.com. However, these scanned images are very small in size-about 60-70KB. It is simply impossible to represent the document accurately. The ballot box reports were scanned using flatbed scanners, and using the "text" setting of the scanning software. This preset eliminates all the watermarks on the paper and only focuses on the text on the page. Hence, it is normal in some cases for the seals on the document to disappear in the scanned image. I have been able to replicate this phenomenon using a document in my possession carrying an official seal. When I used the "text" setting on the scanner, the seal disappeared from the scanned image.

In conclusion, the whole argument is a suspicion and nothing else. It tries to instill doubt in the public and motivate them to ask "What if there was a fraud?" question. It does not even attempt to answer how this voting fraud was committed.

17 Nisan 2014 Perşembe

Debunking the "Reports without Seal" arguments in Ankara elections

The allegations of fraud in Ankara elections have turned into a debacle with baseless claims and arguments. Before Erik Meyersson's blog post detailing some of these allegations, I had already demonstrated in one particular ballot result report ("tutanak") that a report that appears to lack the official seal of the ballot box in question ACTUALLY CARRIED the seal:
http://iradeimilliye.blogspot.com.tr/2014/04/2908-muhursuz-tutanak-masal-ve-cankaya.html

It was actually quite easy to explain why the scanned report as provided by oyumucaldirtmam.com appeared not have the official seal. The scanned report files at oyumucaldirtmam.com were very small files, each less than 100KB, and they were scanned using the "text" preset of the scanning software. This meant that the seals were sometimes treated as background images and the software did not include them in the final image. I will reproduce the case report I have shown in the above blog post here. This is the scanned report from oyumucaldirtmam.com:



And this is the image of the report that was shared on twitter the day after the election:


As you see, the report clearly carries the official seal of the ballot box committee, but the scanning software simply regarded it as not being a text and omitted it in the scanned image. I have experimented with several official documents I have and have been able to reproduce this using VueScan as my scanning software.


I have investigated a lot of scanned images of ballot box reports at oyumucaldirtmam.com. In many cases, the seal is barely visible, and it is easy to imagine how the scanning software could simply have eliminated them if the seal on the document were a little bit fainter. Let me show you some examples:








We can not read what is written in the seals in the above cases, but we can only say there EXISTS A SEAL, however illegible it is.

The following case demonstrates that we are dealing with images of the reports that were scanned using a flatbed scanner and a scanning software using the "text" setting.



Finally, I present an example that by itself should be enough to debunk the whole "Reports without Seal" argument. This is an image of a ballot result report carrying the official seal of the ballot box committee and the signatures of all its members. It is an original copy in the possession of AK Party, for the ballot box Etimesgut No. 1035.


Now, let's see how the same report looks after scanning:



Here is the link to this scanned image at oyumucaldirtmam.com:
http://oyumucaldirtmam.com/tutanaklar/6_815_1035.png

The copy of the ballot result report in AK Party's possession clearly carries the official seal. I am sure the report in Higher Election Council's possession carries the official seal, too. It's just that the scanned image does not display the seal. Why? Because the scanned image is just 1656x2338 PNG image that takes up 58.9KB of space. The image's color depth is just 1 BIT, that is, a pixel on this scanned image is EITHER BLACK or WHITE. This image simply DOES NOT HAVE THE CAPABILITY to display the seal on the original document.

I find it hard to believe that CHP and/or the citizen initiative "Ankaranın Oyları" does not know about the truth regarding these "Reports without Seal". CHP must be in possession of nearly all the ballot box reports in Ankara, whereas Ankaranın Oyları had representatives at nearly a quarter of the ballot boxes. So they must have compared the scanned images with the originals they have got. Then, why are they continuing this farce? They are either so incompetent to compare these scanned images with the originals in their possession, or they know the truth, but simply mislead the general public, in the hopes of stirring a controversy or delegitimizing the Ankara mayoral election. In any case, they are doing a great disservice. If they have been deliberately lying to us, this will not go unnoticed or fade away. There are going to be consequences.

10 Nisan 2014 Perşembe

"Geçersiz Oylar"dan Seçimde Şaibe Çıkmaz

Erik Meyersson, özellikle Türkiye'de çok ilgi çeken bir  blog yazısı yayınladı. Meyersson bu yazıda, belli büyükşehirlerde sandık bazında "geçersiz oylar"a bakıyor ve Ak Parti'nin oylarıyla geçersiz oylar arasında var olduğunu iddia ettiği ilişkiden hareketle 30 Mart yerel seçimlerinde sistematik bir şekilde sahtekarlık yapıldığını ileri sürüyor. Bu yazıda, Meyersson'un iddialarına karşı itirazlarımı beş başlıkta anlatacağım:
(i) Meyersson Türk seçim sisteminde "geçersiz oy"un nasıl tanımlandığından habersiz görünüyor,
(ii) Önceki seçimlerle, özellikle 2009 yerel seçimleriyle karşılaştırma yapmaması büyük bir eksiklik,
(iii) Bu seçimde büyükşehirlerde sandık sayısının 3'ten 2'ye indirilmesinin geçersiz oyların artmasında doğrudan etkili olduğu gerçeğini dikkate almıyor, ve son olarak,
(iv) İstatistik analizin temel kuralı olan, ele alınan parametre dışındaki tüm parametrelerin rastgele olması şartı (Ekonomide ceteris paribus olarak anılan şart) ihlal ediyor.

Şimdi yukarıda sıraladığım konuları tek tek ele alayı.

(i) Türk seçim sisteminde "Geçersiz Oy" türleri

Daha önce çeşitli yazılarımda vurguladığım gibi, Meyersson'un yaptığı gibi bir analize girişmeden önce, Türkiye'de seçim sisteminde "geçersiz oy" nedir, YSK'nın "geçersiz oy" diye tanımladığı oylar nedir, araştırmak ve bilmek gerekiyor. Daha önce, "Sandık Sonuç Tutanağı Anlama Kılavuzu" başlıklı bir yazıda, bu tutanaklardaki bilgilerin nasıl oluşturulduğunu ve ne anlama geldiğini açıklamıştım:
http://iradeimilliye.blogspot.com.tr/2014/04/sandk-sonuc-tutanag-anlama-klavuzu.html

O yazıda da açıkladığım üzere, sandık sonuç tutanaklarının üst kısmında, "Geçersiz Oylar" başlıklı kutu içinde, (10)dan (14)e kadar numaralanmış 5 tür geçersiz oy olduğunu görüyoruz. Bu geçersiz oy türleri:

(10) Geçersiz Zarf sayısı. Altında Geçersizlik Sebebi diye bir izahat satırı var.
(11) İçinden hiç oy pusulası çıkmayan boş zarf sayısı.
(12) Zarfın içinden büyükşehir belediye başkanlığı için oy çıkmamış ise eksik oyların sayısı.
(13) Geçersiz sayılan oy pusulası sayısı.
(14) Hesaba katılmayan oy pusulası sayısı.

Bu noktada şunu vurgulamalıyım ki geçersiz oy kullanmak bir temel siyasi haktır. Geçersiz oyların bir kısmı, hataen, yanlışlıkla geçersiz duruma düşmüş oy iken, bir kısmı da seçmenin bilerek ve isteyerek geçersiz oy kullanması sonucu ortaya çıkıyor. Siz bir seçmene, "Neden geçersiz oy kullandın?" diye hesap soramazsınız. Bir seçmenin oyu, ister hataen ister bilerek, yukarıdaki beş kategorinin herhangi birisi altında geçersiz sayılabilir:

(1) Eğer oy pusulalarını koyduğunuz zarfın dışına bir işaret koyarsanız, bu zarf geçersiz sayılacak ve içindeki oy pusulaları geçerli olsa bile, zarf hiç açılmayacağı için o oy pusulaları da geçersiz olacaktır. Yukarıda (10) ile gösteriliyor.
(2) Eğer size verilen oy pusulalarını, hatıra olarak saklamak üzere alır veya bir şekilde imha ederseniz ve zarfı boş olarak veya içine başka kağıtlar koyarak sandığa atarwsanız, o zarf da geçersiz sayılacaktır. Yukarıda (11) ile gösteriliyor. (Eğer geçersiz oy kullanarak başta hükümeti protesto etmek gibi bir amacınız varsa, ve iktidardaki partinin bir şekilde yolsuzluk yaptığına inanıyorsanız, size verilen pusulaları oy olarak kullanmak yerine, yanınızda dışarı çıkarmak için şöyle bir nedeniniz olabilir. O pusulayı alır, bir köşesinden yakarsınız, sonra çektiğiniz fotoğrafı sosyal medyada paylaşarak, iktidardaki partinin seçimlerde hile yaptığını iddia edebilirsiniz.)
(3) Eğer sadece size verilen büyükşehir belediye başkanlığı oy pusulasını alır veya imha eder, ancak diğer iki pusulayı zarfa koyup sandığa atarsanız, sadece büyükşehir belediye başkanlığı seçimi için oyunuz geçersiz sayılacaktır. Diğer iki seçim için oyunuz hesaba katılacaktır. Yukarıda (12) ile gösteriliyor.
(4) Eğer "Evet" mührünü birden fazla adayın üstüne basarsanız, ya da pusulayı başka herhangi bir şekilde işaretlerseniz (mesela iktidar partisi adayının isminin altına "hırsız", başka bir adayın isminin altına "beceriksiz" yazarsanız) oyunuz geçersiz sayılacaktır. Yukarıda (13) ile gösteriliyor.
(5) Başka herhangi bir şekilde oy pusulanızın hesaba katılmaması ihtimali de var. Şu an bu ihtimaller nelerdir ezbere söyleyemiyorum, ama YSK genelgelerinde emini açıklanmıştır:)

Sonuç itibarıyla, geçersiz oyları hesaba katarken, yukarıdaki 5 farklı şekilde oyların geçersiz hale gelmesinin yanısıra, oyların bu 5 kategoriden birine girmesinin ardında yatan 3 farklı neden olduğunu belirlemeliyiz. Meyersson bu nedenlerin üstünde hiç durmuyor:

(a) Seçmenin bilerek ve isteyerek oyunu geçersiz hale getirmesi,
(b) Seçmenin hataen, istemeyerek oyunu geçersiz hale getirmesi (Bunun çeşitli örneklerine şahit oldum)
(c) Oyların Meyersson'un iddia ettiği gibi, bir seçim hilesinin parçası olarak geçersiz hale sokulması.

Şimdi, sandık bazında verilen geçersiz oy sayılarının içinde bu üç bileşenin hangi oranlarda yer aldığını bilmiyoruz. Meyersson da bilmiyor ve bilmek yönünde herhangi bir gayret de göstermiyor. O zaman, Meyersson'un analizinde elde ettiği sonuçlar bir anlam taşımayacaktır.

Yakup Özsoy, Meyersson'un blog yazısına yorum yapan bir kişi ve Konya ve Kayseri gibi Ak Parti'nin seçimi açık ara kazandığı yerlerde insanların muhtemelen "Bu oy geçerli mi değil mi?" diye çok fazla inceleme ihtiyacı duymadıklarını belirtiyor. Meyersson'un bulguları pekala bu şekilde açıklanabilir. Konya ve Kayseri'de Ak Parti'nin kazanacağı garanti olduğu için geçersiz oylara çok fazla dikkat edilmezken, Ankara, İstanbul gibi çekişmeli illerde, sayım sırasında karşılıklı rakipler oyların geçersiz sayılması için çok daha fazla gayret göstermiş olabilir. Yakup Özsoy'un bu yorumu, seçim bitip sandıklar kapandıktan sonra, sandıktan çıkan oylar üstünde yapılacak tartışmalarla ilgili. Ama bu konu bir de, daha sandıklar kapanmadan, insanların sandığa gidip oy kullanma istekleri üstünde de etkili olmuş olabilir. 2011'de Ak Parti'nin oyların nerdeyse %70'ini aldığı Konya'da yaşayan ve Ankara veya İstanbul'da yaşasa geçersiz oy kullanacak biri Konya'da da gidip geçersiz oy kullanır mı, yoksa sandık başına hiç gitmemeyi veya bir muhalefet partisine oy vermeyi mi tercih eder?

Öte yandan, Ankara, İstanbul ve İzmir'in Haziran 2013'te büyük Gezi protestolarına sahne olduğunu biliyoruz. Gezi eylemlerine katılanlar, mevcut siyasi tablodan memnuniyetsizliklerini pekala geçersiz oy kullanarak göstermiş olabilir. Evet Gezi eylemlerinin öncelikli hedefi, iktidar, Ak Parti ve Tayyip Erdoğan'dı, ama muhalefet partilerine de çok yakın durdukları söylenemez. Ankara'da, CHP milletvekili Aylin Nazlıaka, Gezi eylemlerinde ön saflarda yer almıştı ve Ankara Büyükşehir Belediye başkanlığına aday da olmuştu. Elbette Gezi eylemcilerinin öncelikli tercihinin Ankara'da eski MHP'li Mansur Yavaş, İstanbul'da ise yolsuzluklarıyla meşhur olan Mustafa Sarıgül olduğu söylenemez. Dolayısıyla, bu üç büyük şehirde yaşayan pek çok Gezi eylemcisinin geçersiz oy kullandığını düşünmemiz, en azından bu ihtimali hesaba katmamız gerekir. Meyersson'un analizi bu noktaları da bütünüyle es geçiyor.

Diğer bir nokta, "Sandık Sonuç Tutanağı Anlama Kılavuzu" başlıklı yazımda da vurguladığım gibi, bazı sonuç tutanaklarına hatalı bir şekilde, yukarıda sözünü ettiğim (14) numaralı satıra kullanılmamış oy pusulalarını da yazılmış. Kullanılmamış bir oy pusulası, "oy" değildir. Oy vasfını kazanması için, bir seçmen tarafından kullanılması gerekir. Oysa geçersiz oy, kullanılmış bir oydur. Bazı sandık kurulları bu noktaya dikkat etmemişler. (14) numaralı satıra kullanılmayan oy pusulalarını yazınca, (15) numaralı satırdaki "geçersiz oy" toplamı da gereksiz bir şekilde şişiyor, çünkü (15) numaralı satır, (10)dan (14)e kadarki satırların toplanmasıyla elde ediliyor. Bu hatayı yapan sandık kurullarının hesabı tutturması mümkün değil. Dolayısıyla, Meyersson'un kullandığı "geçersiz oylar" verilerinin bir bölümü hatalı veriler. O sandıklar için gerçek "geçersiz oy" sayısını göstermiyorlar. Bu şekilde sandık kurullarınca yapılan hatalar ilden ile, ilçeden ilçeye nasıl değişiyor, tüm sandık sonuç tutanaklarının yüzde kaçında bu hata var, hemen belirlemek kolay değil. Ama şurası kesin ki, Meyersson'un kullandığı veri kümesini sakatlayan, dolayısıyla Meyersson'un vardığı sonuçları da sakatlayan bir olgu bu.

(ii) 2009 yerel seçimleriyle karşılaştırma

Meyersson bu seçimdeki geçersiz oyların sandıklara dağılımının bir seçim hilesi yapıldığının işareti olduğunu ileri sürüyor, ama önceki seçimlerdeki durumla karşılaştırma yapmıyor.

Önce, bu seçimde 30 büyükşehir için geçersiz oyları veren şu tabloyu dikkatinize sunuyorum:

2014 BB
Kullanılan Oylar
Geçerli Oylar
Geçersiz Oylar
Geçersiz, %
ADANA
1.277.115
1.227.801
49.314
3,86%
ANKARA
3.274.380
3.164.555
109.825
3,35%
ANTALYA
1.358.582
1.315.452
43.130
3,17%
AYDIN
684.636
653.789
30.847
4,51%
BALIKESİR
809.458
783.155
26.303
3,25%
BURSA
1.794.353
1.720.587
73.766
4,11%
DENİZLİ
643.433
611.845
31.588
4,91%
DİYARBAKIR
762.646
723.072
39.574
5,19%
ERZURUM
409.135
395.935
13.200
3,23%
ESKİŞEHİR
544.999
524.725
20.274
3,72%
GAZİANTEP
909.620
881.824
27.796
3,06%
HATAY
864.238
839.523
24.715
2,86%
İSTANBUL
9.067.393
8.724.840
342.553
3,78%
İZMİR
2.751.913
2.657.447
94.466
3,43%
KAHRAMANMARAŞ
614.382
593.986
20.396
3,32%
KAYSERİ
799.899
767.715
32.184
4,02%
KOCAELİ
1.069.728
1.024.289
45.439
4,25%
KONYA
1.262.689
1.205.325
57.364
4,54%
MALATYA
492.694
483.166
9.528
1,93%
MANİSA
924.927
885.759
39.168
4,23%
MARDİN
330.317
321.601
8.716
2,64%
MERSİN
1.060.859
1.016.158
44.701
4,21%
MUĞLA
583.247
557.889
25.358
4,35%
ORDU
463.054
440.428
22.626
4,89%
SAKARYA
595.627
576.368
19.259
3,23%
SAMSUN
802.705
770.201
32.504
4,05%
ŞANLIURFA
828.156
802.059
26.097
3,15%
TEKİRDAĞ
573.443
550.441
23.002
4,01%
TRABZON
475.785
459.858
15.927
3,35%
VAN
451.065
439.154
11.911
2,64%
2014 30-BB toplamı
36.480.478
35.118.947
1.361.531
3,73%

YSK verilerini kullanarak, 2009 yerel seçimlerinde büyükşehir statüsünde olan 16 yer için geçersiz oyları gösteren şu tabloyu hazırladım.

2009 BB
Kullanlan Oylar
Geçerli Oylar
Geçersiz Oylar
2009 Geçersiz %
2014 Geçersiz %
% Fark
ADANA
835.470
802.522
32.948
3,94%
3,86%
0,08%
ANKARA
2.533.176
2.440.455
92.721
3,66%
3,35%
0,31%
ANTALYA
539.782
524.052
15.730
2,91%
3,17%
-0,26%
BURSA
1.122.453
1.074.707
47.746
4,25%
4,11%
0,14%
DİYARBAKIR
360.973
349.230
11.743
3,25%
5,19%
-1,94%
ERZURUM
183.443
178.380
5.063
2,76%
3,23%
-0,47%
ESKİŞEHİR
392.825
378.540
14.285
3,64%
3,72%
-0,08%
GAZİANTEP
594.367
569.897
24.470
4,12%
3,06%
1,06%
İSTANBUL
7.199.083
6.946.435
252.648
3,51%
3,78%
-0,27%
İZMİR
2.043.178
1.972.359
70.819
3,47%
3,43%
0,03%
KAYSERİ
494.668
477.233
17.435
3,52%
4,02%
-0,50%
KOCAELİ
891.735
857.940
33.795
3,79%
4,25%
-0,46%
KONYA
537.776
521.199
16.577
3,08%
4,54%
-1,46%
MERSİN
456.339
439.265
17.074
3,74%
4,21%
-0,47%
SAKARYA
362.515
351.875
10.640
2,94%
3,23%
-0,30%
SAMSUN
313.710
299.805
13.905
4,43%
4,05%
0,38%
2009-16 Metro
18.866.391
18.166.597
699.794
3,71%
3,80%

2009'da Türkiye'de 16 il merkezi büyükşehir statüsündeydi. Ancak bu 16 ilde bile büyükşehir belediyesi mücavir alan sınırları il sınırlarını tamamen kaplamıyordu. 2013'te büyükşehir kanunu değiştirildi. Yeni kanunla büyükşehir olan il sayısı 16'dan 30'a çıkarıldı, ayrıca bu illerde büyükşehir mücavir alan sınırı il sınırlarına kadar genişletildi.

Yukarıdaki tabloda, 2009'da 16 büyükşehir için ortalama geçersiz oy oranı %3.71 iken 2014'te aynı büyükşehir kümesi için geçersiz oy oranının %3.80 olduğunu görüyoruz. Aradaki fark sadece %0.09!
Her büyükşehir için 2009 ve 2014'teki geçersiz oy oranlarını karşılaştırırsak, 3 il dışında aradaki farkın %0.50'den küçük olduğunu, 3 ilde ise bu farkın %1'in üstünde olduğunu görüyoruz.

(iii) Sandık Sayısının Azalması Geçersiz Oyları Arttırmış Görünüyor

Bu seçimlerden önce yürürlüğe giren yeni büyükşehir kanununun bir sonucu da, büyükşehirlerde İl Genel Meclislerinin lağvedilmesiydi. Daha önce büyükşehir statüsündeki illerde büyükşehir belediyesi sınırları bütün ili kapsamıyordu. Dolayısıyla o ilde yaşayan herkesin temsil edildiği yerel meclis, ancak İl Genel Meclisi idi. Ancak yeni kanunla birlikte, ilde yaşayan herkes, bağlı bulundukları ilçe belediye meclisi için oy verir hale geldi. İlçe belediye meclislerinin biraraya gelmesiyle oluşan Büyükşehir Belediye Meclisi de bütün ili temsil kabiliyeti kazandığı için İl Genel Meclislerine ihtiyaç kalmadı. Bunun yerel seçimlere yansıması, önceki seçimlerde seçmenin önüne üç sandık konurken sandık sayısının ikiye düşmesi oldu.

Önceki seçimlerde, büyükşehir belediye başkanlığı, ilçe belediye başkanlığı ve ilçe belediye meclisi seçimleri için üç ayrı oy pusulası bir sandıkta, İl Genel Meclisi seçimi oy pusulası diğer bir sandıkta ve muhtarlık seçimleri için üçüncü bir sandıkta oy kullanılıyordu. 3 sandık varken seçmen, oy kullanma kabinine her sandık için ayrı ayrı giriyor, bir kere oyunu kullanıp zarfı sandığa attıktan sonra sıradaki seçimin oy pusulası ve zarfını alıp tekrar kabine gidiyordu. Bu seçimde büyükşehirlerde sandık sayısı 3'ten 2'ye düşünce, ellerine önce belediye seçimleri için üç pusula ve (mavi) zarf verilen seçmenlerin sayıları ufak da olsa bazıları, oy kullanma kabinlerinde bulunan muhtar adaylarının kendi bastırdıkları oy pusulalarını yanlışlıkla zarflara koydular. YSK genelgelerine göre, bir oy zarfı içinde o seçime ait oy pusulalarının dışında herhangi bir kağıt veya madde bulunması halinde o zarf geçersiz sayılacağı için, bu şekilde yanlışlıkla belediye seçimleri zarfının içine muhtar pusulası koyanların oyları geçersiz sayılmak durumundaydı.

Benim görev yaptığım sandıkta biz bu problemi oy kullanma başladıktan yaklaşık bir saat sonra farkettik ve seçmenleri uyarmaya başladık. Ancak, bazı seçmenler bizim açıklamalarımızı dinlemeden, oy pusulalarını alıp kabine gittiler ve bu sırada bu hatayı yapanlar oldu. Son tahlilde benim görev yaptığım sandıkta bu şekilde içinden muhtar pusulası çıkan üç zarfı geçersiz saydık. Bu problemi tek farkeden biz değilmişiz ki, saat 10'dan itibaren telefonlarımıza siyasi partilerden bu yönde uyarı mesajları birbiri ardına düşmeye başladı. Saat 11 civarında bağlı olduğumuz ilçe seçim kurulundan, belediye ve muhtarlık seçimleri için oy kullanma kabinlerini ayırmamız talimatı geldi. Ancak bu, sıradaki seçmenlerin bekleme süresini iki katına çıkarmak anlamına geliyordu. Muhtarlık seçiminde mühür basma, pusula katlama vs yoktu. Seçmen, muhtar adayları tarafından ayrı ayrı bastırılmış pusulalardan birini alıp mor zarfa koyuyor ve bu şekilde oyunu kullanmış oluyordu. Muhtar seçimi için oy kullanmak 10-15 saniye sürerken, üç ayrı pusulada belediye seçimleri için oy kullanmak, bazı seçmenler için 2 buçuk, 3 dakikaya kadar uzanan bir zaman alıyordu.

Sandık sonuç tutanakları incelendiğinde, pek çok tutanakta bu şekilde içinden muhtar pusulası çıktığı için geçersiz sayılan zarfların (10) numaralı satırda yer aldığı ve altında ilgili açıklamanın yapıldığı görülüyor. CHP'nin STS sitesinde bu bilgiye ulaşılamıyor, sadece beş ayrı kategorinin toplamından oluşan geçersiz oylar bilgisi ((15) numaralı satır) yer alıyor. Meyersson'un analizi, geçersiz oy sayısında etkili olduğu görülen bu faktörü de hiç hesaba katmıyor.

(iv) Meyersson karşılaştırma yaparken "diğer parametrelerin" eşit olup olmadığını kontrol etmiyor

Farklı disiplinlerde farklı şekillerde ifade edilse de bilimsel araştırmaların temelinde aynı ilke yatar. Fizikte ve diğer doğa bilimlerinde "kontrollü deney"den söz edilir. Burada deneyin iki bölümü vardır. "Kontrol" parametresi hariç diğer her şey bu iki bölümde aynıdır. Sadece kontrol parametresi değiştirilir ve onun sonuca etkisi irdelenir. Modern tıpta artık, klinik deneyleri esas alan "kanıta dayalı tıp" (evidence based medicine) yaklaşımı kabul edilmektedir. Klinik deneylerin en güvenilir biçimi ise, "çift körleme" yönteminin kullanıldığı deneylerdir. Burada ne hasta ne de hastanın doktoru, "deney grubu"nda mı yoksa "kontrol grubu"nda mı olduklarını bilmez. Böylece, etkisi araştırılan kontrol parametresi tüm harici etkilerden arındırılarak incelenebilir. Ekonomide aynı kavram, "Ceteris Paribus" adlı Latince terimle ifade edilir. "Diğer her şey aynı kaldığında" anlamına gelen bu terim, olaylar üstünde etkili olan çok sayıda etkenden sadece birinin etkisini ölçmeyi veya görmeyi amaçlar. Ben bir istatistikçi değilim, ama istatistiksel araştırmalarda en önemli noktalardan birinin, örnek kümesinin rastgele seçilmesi olduğunu biliyorum.

Meyersson'un analizi, sandık bazında Ak Parti oyları ile geçersiz oylar arasındaki korelasyonun bir kontrol değişkeni olarak kullanılabileceği varsayımına dayanıyor. O halde Meyersson, bu iki değişken dışında her şeyin bir sandıktan diğerine geçildiğinde değişmediğini varsayıyor demektir. Meyersson, bu iki değişken arasındaki korelasyonu belli büyükşehirler için hesaplıyor. Kayseri ve Konya gibi şehirlerde bu korelasyonun zayıf olduğunu, Ankara, İstanbul gibi illerde bu korelasyonun yüksek olduğunu belirliyor. Buradan da seçimde hile yapıldığı sonucuna ulaşıyor. Meyersson'un analizinde açıkça zikretmese de yer alan temel varsayım, Konya-Kayseri'den Ankara-İstanbul'a geçerken, diğer her şeyin aynı kaldığı varsayımı. Herhangi bir kritiğe tabi tutulmadan doğru kabul edilen bu varsayım şüphesiz sorgulanmalı.

Bir şehir kümesinden diğerine geçerken "aynı kalmayan bir şey" seçime katılım oranı. Son seçim için il bazında seçime katılım oranlarına baktığımızda, %90 civarında bir kümelenme olduğunu görüyoruz. Ama Meyersson'un analizi, bir ildeki sandıklar bazında (ayrıca sandıklardaki korelasyonlar, o sandığın ait olduğu ilçe ortalamasına göre normalize ediliyor?) yapılan bir analiz. Bir ilde, Meyersson'un Ak Parti oylarıyla geçersiz oylar arasında bulduğunu düşündüğü korelasyon üzerinde seçime katılım oranının hiçbir etkisi olmadığını mı düşüneceğiz? Belli ki Meyersson böyle düşünüyor. Bu bana çok tartışmalı geliyor. 

Yukarıdaki birinci bölümde, aynı kalmayan bir başka şeyi tartışmıştım. Bazı geçersiz oylar, seçmenin bilerek ve isteyerek, bir siyasi mesaj olarak geçersiz kıldığı oylar iken diğer bir kısım geçersiz oy ise hataen geçersiz olmuş oylar. Bir sandıktan diğerine geçerken, bu iki geçersiz oy kategorisinin oranının sabit kaldığını varsayamayız. Nasıl bir sandıktan diğerine geçerken Ak Parti'nin veya bir başka partinin oyları değişiyorsa (sonuçta seçim, bu değişimi ölçmenin adıdır) bilerek geçersiz atılmış oylar da aynı şekilde değişecektir. Meyersson sandık bazında Ak Parti oylarını mesela Saadet oylarına karşı veya başka bir partinin oylarına karşı çizseydi, pekala bu sonuçlara benzer sonuçlar bulabilirdi. Ama buradan seçimde hile olduğu sonucu çıkmaz. 

Değişkenleri kontrol etmenin bir başka yolu, 2009 ile 2014 karşılaştırmasına bakmak olabilir. 2009 seçim sonuçlarına sandık bazında ulaşmak mümkün. Yukarıda, büyükşehir ölçeğinde 2009 ile 2014 seçimlerindeki geçersiz oy oranlarını verdim. Bu verilere bakınca, 2014 seçimlerindeki geçersiz oy oranları, 2009'la uyumlu görünüyor. 

Meyersson blogdaki yazısını "Bu sonuçlar için seçimde hile yapıldığı haricinde geçerli bir açıklama sunuluncaya kadar, durumun başka bir şekilde olduğunu hayal etmek güç" diyerek bitiriyor. Ben de, "Bu sonuçlar için seçimde nasıl, ne şekilde hile yapıldığı açıkça örneklere dayanılarak gösterilene kadar, seçimde hile yapıldığı sonucuna ulaşmak güç" diyorum. Meyersson, elde ettiği sonuçların seçimde hile yapıldığını gösterdiğini iddia ediyor, ama bu seçim hilesinin nasıl, ne şekilde yapıldığını açıklamıyor. Meyersson'un analizi, seçimlerde yaklaşık 1 milyon sandık kurulu görevlisinin görev yaptığını, sandıkların (BDP'nin güçlü olduğu yöreler hariç) büyük bölümünde biri CHP diğeri MHP'yi temsil eden sandık kurulu görevlilerinin bulunduğunu tamamen gözardı ediyor. CHP ve MHP dahil, tüm partilerin ve bağımsız adayların müşahitlerinin de bütün süreci takip etme haklarının olduğunu ayrıca belirteyim. Bir sandıkta, başından sonuna kadar tüm seçim süreci en az iki muhalefet partisinden üyelerin gözetimi ve katılımı ile gerçekleştirilirken ve bu muhalefet partilerini temsil eden sandık kurulu üyelerinin imzaları tüm sandık sonuç tutanaklarının altındayken, izi geçersiz oy sayılarında bulunacak bir seçim hilesi nasıl yapılabilir? Meyersson'un analizi birşeyler gösteriyor olabilir ama bu sorulara cevap veremez.