13 Ağustos 2015 Perşembe

7 Haziran seçimlerinde marjinal sandalyeler

7 Haziran seçimindeki marjinal sandalyeleri hesapladım. Marjinal sandalyeler, partilerin bir seçimde oylarını çok az bir miktar arttırmaları halinde kazanabilecekleri, başka bir deyişle az bir oy farkıyla kazanamadıkları sandalyeler anlamına geliyor. Bir örnekle açıklayayım.
Amasya'da 3 milletvekili Ak Parti 2, MHP 1 olarak paylaşıldı. Partilerin yurtdışı oyları dahil Amasya'daki oyları şöyleydi:
Ak Parti: 98.331
CHP: 55767
MHP: 48485
HDP: 3447
D'Hondt sistemine göre partilerin oyları 1e ve 2ye bölününce:
Ak Parti: 98331, 49.166
CHP: 55.767
MHP: 48.485
HDP: 3.447
Buradaki en büyük sayılar 98331 (Ak Parti 1), 55.767 (CHP 1) ve 49.166 (Ak Parti 2) olduğu için milletvekillikleri bu şekilde dağıldı. Burada, Ak Parti'nin oyunu 2ye bölünce ortaya çıkan sayı 49.166 ile MHP'nin oyu 48.485 arasında sadece 681 oy fark var. Yani MHP 48.485 yerine 681den 1 fazla oy, yani 682 fazla oy, yani 49167 oy almış olsaydı, Amasya'nın 3. milletvekilliğini Ak Parti değil MHP almış olacaktı. İşte Amasya'nın 3. milletvekilliği marjinal sandalye oluyor.
Buradaki durum şu şekilde daha da dramatize edilebilir. Amasya'da Ak Parti'ye oy veren 98.331 seçmenden 455'i, Ak Parti yerine MHP'ye oy verseydi, Ak Parti'nin oy sayısı 97876'ya düşecek, onun yarısı da 48938 yapacaktı. Bu 455 seçmenle birlikte MHP'nin oyu 48940 yapacak ve böylece 3. milletvekilini MHP kazanmış olacaktı. Tabii gerçekte böyle olmaz. Bir partiden eksilen oylar topyekün diğer partinin hanesine yazılmaz. Başka partilere de dağılır.
Marjinal sandalyeleri incelediğimizde, oylarında ufak bir artışla milletvekili sayısını en çok arttıracak partinin Ak Parti olduğunu, onu MHP'nin takip ettiğini görüyoruz. CHP ve HDP'nin oyları öyle bir denge noktasına gelmiş ki, oyları biraz artmakla milletvekili sayıları fazla etkilenmiyor. Yaklaşık 18,9 milyon oy almış olan Ak Parti, 18 seçim çevresinde çok iyi denk gelecek şekilde 164 bin oy fazla alsaydı, 18 milletvekili fazla çıkarabilirdi. MHP de aynı şekilde 64 bin oyla 12 milletvekili kaçırmış denebilir. Ama dediğim gibi, gerçek hayatta oylar bu kadar dengeli dağılmaz. Bu 18 seçim çevresinde 164 bin oy fazla almak için Ak Parti'nin ülke genelinde oylarını 900 bin kadar arttırması gerekiyor.
Son olarak, marjinal sandalyelerde en büyük geçişkenliğin Ak Parti ile MHP arasında yaşandığını, dolayısıyla muhtemel bir erken seçimde en çok bu iki partinin milletvekili sayılarının değişeceğini söyleyebiliriz.

Ak Parti Marjinal Sandalyeler
İl
Fark
Partinin ildeki oyunda gerekli artış %
Farkın ildeki geçerli oylara oranı (%)
Milletvekilini kaybedecek parti
Ağrı
6302
15,61%
2,60%
HDP
Ankara 1
23572
3,50%
1,28%
CHP
Aydın
2237
1,12%
0,33%
CHP
Balıkesir
7255
2,31%
0,90%
MHP
Bayburt
1378
4,96%
2,98%
MHP
Burdur
4642
6,32%
2,73%
MHP
Diyarbakır
6107
5,00%
0,74%
HDP
Erzincan
1920
2,93%
1,44%
CHP
Eskişehir
13901
7,08%
2,56%
CHP
Giresun
3898
2,73%
1,46%
MHP
Gümüşhane
3838
9,03%
5,12%
MHP
İstanbul 2
41478
3,87%
1,66%
CHP
İstanbul 3
3525
0,31%
0,12%
MHP
Kayseri
19451
4,65%
2,43%
MHP
Karabük
9243
13,36%
6,41%
MHP
Samsun
985
0,24%
0,13%
MHP
Sivas
9319
4,29%
2,47%
CHP
Van
4799
4,74%
0,95%
HDP
TOPLAM FARK
163850
CHP
6
MHP
9
HDP
3

MHP Marjinal
İl
Fark
Partinin ildeki oyunda gerekli artış %
Farkın ildeki geçerli oylara oranı (%)
Milletvekilini kaybedecek parti
Amasya
681
1,40%
0,32%
Ak Parti
Ankara-1
16607
5,00%
0,90%
CHP
Ankara-2
4176
1,66%
0,29%
Ak Parti
Bilecik
5070
14,78%
3,76%
CHP
Çankırı
1585
5,08%
1,43%
Ak Parti
Çorum
1550
2,59%
0,46%
Ak Parti
Iğdır
1242
4,79%
1,28%
HDP
Kırklareli
6082
12,17%
2,57%
Ak Parti
Kocaeli
1245
0,76%
0,12%
HDP
Konya
18610
9,17%
1,49%
Ak Parti
Malatya
1485
2,91%
0,33%
Ak Parti
Ordu
5477
9,99%
1,28%
CHP
63810
Ak Parti
7
CHP
3
HDP
2
CHP
İl
Fark
İl oyunda gereken artış %
Farkın ildeki geçerli oylara oranı (%)
Milletvekilini kaybedecek parti
Ardahan
2690
21,14%
4,67%
Ak Parti
Bursa
28918
5,83%
1,61%
Ak Parti
Hatay
18360
6,04%
2,17%
Ak Parti
İstanbul 3
20539
2,56%
0,12%
MHP
İzmir 1
9600
1,66%
0,73%
MHP
İzmir 2
20430
3,22%
1,47%
Ak Parti
K.Maraş
6852
13,33%
1,16%
MHP
Niğde
5171
12,47%
2,67%
Ak Parti
112560
Ak Parti
5
MHP
3
HDP
0

HDP
İl
Fark
İl oyunda gereken artış %
Farkın ildeki geçerli oylara oranı (%)
Milletvekilini kaybedecek parti
İstanbul 1
22860
6,82%
0,74%
CHP
İstanbul 2
30089
9,62%
1,20%
CHP
İzmir 1
13946
9,07%
1,06%
MHP
Şanlıurfa
15723
5,29%
2,01%
Ak Parti
82618
Ak Parti
1
CHP
2
MHP
1

Hiç yorum yok: