7 Haziran seçimindeki marjinal sandalyeleri hesapladım. Marjinal sandalyeler, partilerin bir seçimde oylarını çok az bir miktar arttırmaları halinde kazanabilecekleri, başka bir deyişle az bir oy farkıyla kazanamadıkları sandalyeler anlamına geliyor. Bir örnekle açıklayayım.
Amasya'da 3 milletvekili Ak Parti 2, MHP 1 olarak paylaşıldı. Partilerin yurtdışı oyları dahil Amasya'daki oyları şöyleydi:
Ak Parti: 98.331
CHP: 55767
MHP: 48485
HDP: 3447
Ak Parti: 98.331
CHP: 55767
MHP: 48485
HDP: 3447
D'Hondt sistemine göre partilerin oyları 1e ve 2ye bölününce:
Ak Parti: 98331, 49.166
CHP: 55.767
MHP: 48.485
HDP: 3.447
Ak Parti: 98331, 49.166
CHP: 55.767
MHP: 48.485
HDP: 3.447
Buradaki en büyük sayılar 98331 (Ak Parti 1), 55.767 (CHP 1) ve 49.166 (Ak Parti 2) olduğu için milletvekillikleri bu şekilde dağıldı. Burada, Ak Parti'nin oyunu 2ye bölünce ortaya çıkan sayı 49.166 ile MHP'nin oyu 48.485 arasında sadece 681 oy fark var. Yani MHP 48.485 yerine 681den 1 fazla oy, yani 682 fazla oy, yani 49167 oy almış olsaydı, Amasya'nın 3. milletvekilliğini Ak Parti değil MHP almış olacaktı. İşte Amasya'nın 3. milletvekilliği marjinal sandalye oluyor.
Buradaki durum şu şekilde daha da dramatize edilebilir. Amasya'da Ak Parti'ye oy veren 98.331 seçmenden 455'i, Ak Parti yerine MHP'ye oy verseydi, Ak Parti'nin oy sayısı 97876'ya düşecek, onun yarısı da 48938 yapacaktı. Bu 455 seçmenle birlikte MHP'nin oyu 48940 yapacak ve böylece 3. milletvekilini MHP kazanmış olacaktı. Tabii gerçekte böyle olmaz. Bir partiden eksilen oylar topyekün diğer partinin hanesine yazılmaz. Başka partilere de dağılır.
Marjinal sandalyeleri incelediğimizde, oylarında ufak bir artışla milletvekili sayısını en çok arttıracak partinin Ak Parti olduğunu, onu MHP'nin takip ettiğini görüyoruz. CHP ve HDP'nin oyları öyle bir denge noktasına gelmiş ki, oyları biraz artmakla milletvekili sayıları fazla etkilenmiyor. Yaklaşık 18,9 milyon oy almış olan Ak Parti, 18 seçim çevresinde çok iyi denk gelecek şekilde 164 bin oy fazla alsaydı, 18 milletvekili fazla çıkarabilirdi. MHP de aynı şekilde 64 bin oyla 12 milletvekili kaçırmış denebilir. Ama dediğim gibi, gerçek hayatta oylar bu kadar dengeli dağılmaz. Bu 18 seçim çevresinde 164 bin oy fazla almak için Ak Parti'nin ülke genelinde oylarını 900 bin kadar arttırması gerekiyor.
Son olarak, marjinal sandalyelerde en büyük geçişkenliğin Ak Parti ile MHP arasında yaşandığını, dolayısıyla muhtemel bir erken seçimde en çok bu iki partinin milletvekili sayılarının değişeceğini söyleyebiliriz.
|
Ak Parti Marjinal Sandalyeler
|
||||
|
İl
|
Fark
|
Partinin ildeki oyunda gerekli artış %
|
Farkın ildeki geçerli oylara oranı (%)
|
Milletvekilini kaybedecek parti
|
|
Ağrı
|
6302
|
15,61%
|
2,60%
|
HDP
|
|
Ankara 1
|
23572
|
3,50%
|
1,28%
|
CHP
|
|
Aydın
|
2237
|
1,12%
|
0,33%
|
CHP
|
|
Balıkesir
|
7255
|
2,31%
|
0,90%
|
MHP
|
|
Bayburt
|
1378
|
4,96%
|
2,98%
|
MHP
|
|
Burdur
|
4642
|
6,32%
|
2,73%
|
MHP
|
|
Diyarbakır
|
6107
|
5,00%
|
0,74%
|
HDP
|
|
Erzincan
|
1920
|
2,93%
|
1,44%
|
CHP
|
|
Eskişehir
|
13901
|
7,08%
|
2,56%
|
CHP
|
|
Giresun
|
3898
|
2,73%
|
1,46%
|
MHP
|
|
Gümüşhane
|
3838
|
9,03%
|
5,12%
|
MHP
|
|
İstanbul 2
|
41478
|
3,87%
|
1,66%
|
CHP
|
|
İstanbul 3
|
3525
|
0,31%
|
0,12%
|
MHP
|
|
Kayseri
|
19451
|
4,65%
|
2,43%
|
MHP
|
|
Karabük
|
9243
|
13,36%
|
6,41%
|
MHP
|
|
Samsun
|
985
|
0,24%
|
0,13%
|
MHP
|
|
Sivas
|
9319
|
4,29%
|
2,47%
|
CHP
|
|
Van
|
4799
|
4,74%
|
0,95%
|
HDP
|
|
TOPLAM FARK
|
163850
|
|||
|
CHP
|
6
|
|||
|
MHP
|
9
|
|||
|
HDP
|
3
|
|||
|
MHP Marjinal
|
||||
|
İl
|
Fark
|
Partinin ildeki oyunda gerekli artış %
|
Farkın ildeki geçerli oylara oranı (%)
|
Milletvekilini kaybedecek parti
|
|
Amasya
|
681
|
1,40%
|
0,32%
|
Ak Parti
|
|
Ankara-1
|
16607
|
5,00%
|
0,90%
|
CHP
|
|
Ankara-2
|
4176
|
1,66%
|
0,29%
|
Ak Parti
|
|
Bilecik
|
5070
|
14,78%
|
3,76%
|
CHP
|
|
Çankırı
|
1585
|
5,08%
|
1,43%
|
Ak Parti
|
|
Çorum
|
1550
|
2,59%
|
0,46%
|
Ak Parti
|
|
Iğdır
|
1242
|
4,79%
|
1,28%
|
HDP
|
|
Kırklareli
|
6082
|
12,17%
|
2,57%
|
Ak Parti
|
|
Kocaeli
|
1245
|
0,76%
|
0,12%
|
HDP
|
|
Konya
|
18610
|
9,17%
|
1,49%
|
Ak Parti
|
|
Malatya
|
1485
|
2,91%
|
0,33%
|
Ak Parti
|
|
Ordu
|
5477
|
9,99%
|
1,28%
|
CHP
|
|
63810
|
||||
|
Ak Parti
|
7
|
|||
|
CHP
|
3
|
|||
|
HDP
|
2
|
|||
|
CHP
|
||||
|
İl
|
Fark
|
İl oyunda gereken artış %
|
Farkın ildeki geçerli oylara oranı (%)
|
Milletvekilini kaybedecek parti
|
|
Ardahan
|
2690
|
21,14%
|
4,67%
|
Ak Parti
|
|
Bursa
|
28918
|
5,83%
|
1,61%
|
Ak Parti
|
|
Hatay
|
18360
|
6,04%
|
2,17%
|
Ak Parti
|
|
İstanbul 3
|
20539
|
2,56%
|
0,12%
|
MHP
|
|
İzmir 1
|
9600
|
1,66%
|
0,73%
|
MHP
|
|
İzmir 2
|
20430
|
3,22%
|
1,47%
|
Ak Parti
|
|
K.Maraş
|
6852
|
13,33%
|
1,16%
|
MHP
|
|
Niğde
|
5171
|
12,47%
|
2,67%
|
Ak Parti
|
|
112560
|
||||
|
Ak Parti
|
5
|
|||
|
MHP
|
3
|
|||
|
HDP
|
0
|
|
HDP
|
||||
|
İl
|
Fark
|
İl oyunda gereken artış %
|
Farkın ildeki geçerli oylara oranı (%)
|
Milletvekilini kaybedecek parti
|
|
İstanbul 1
|
22860
|
6,82%
|
0,74%
|
CHP
|
|
İstanbul 2
|
30089
|
9,62%
|
1,20%
|
CHP
|
|
İzmir 1
|
13946
|
9,07%
|
1,06%
|
MHP
|
|
Şanlıurfa
|
15723
|
5,29%
|
2,01%
|
Ak Parti
|
|
82618
|
||||
|
Ak Parti
|
1
|
|||
|
CHP
|
2
|
|||
|
MHP
|
1
|
